اگر میزان گلبول‌های قرمز خون شما کم باشد، بدن شما باید برای حمل اکسیژن در بدن، تلاش بیشتری کند. بدن انسان هر روز میلیون‌ها گلبول قرمز توسط مواد غذایی خون ساز تولید می‌کند. این گلبول‌ها در مغز استخوان تولید می‌شوند و حدود ۱۲۰ روز در اطراف بدن گردش می‌کنند. پس از آن به کبد رفته و اجزای سلولی آن ها بازیافت می شود. احساس خستگی و ضعف یکی از شایع ترین علائمی است که خبر از اختلالی در بدن شما می دهد تا با انجام آزمایشات متوجه کم خونی شوید. زمانی که تعداد سلول های قرمز خون شما کاهش یابد، آنمی اتفاق می افتد. در این حالت، بدن باید سخت کار کند تا بتواند اکسیژن را به بافت های بدن انتقال دهد. در این شرایط شما می توانید در کنار مکمل های دارویی، مواد غذایی خون ساز هم مصرف کنید.
خون سازی به چه معناست؟
هر روزه میلیون ها گلبول قرمز در بدن ساخته می شود. سلول های قرمز خون (RBCs)، پرتعدادترین سلول ها در بدن انسان می باشند. این سلول ها پس از ساخته شدن در مغز استخوان، به جریان خون فرستاده می شوند تا اکسیژن را از ریه به بافت های بدن انتقال دهند که عملکردی مهم وحیاتی می باشد. عمر گلبول های قرمز پس از تشکیل و ورود به خون محیطی، ۱۲۰ روز است.
برنامه غذایی مناسب برای خون سازی
آنمی می تواند بدن را در خطر اختلالات بسیاری قرار دهد، در نتیجه باید بلافاصله پس از تشخیص کم خونی توسط پزشک، اقدام برای درمان کم خونی با استفاده از مکمل ها و غذاهای خون ساز انجام شود. در صورتی که کم خونی مادرزادی باشد، رعایت رژیم غذایی سرشار از مواد غذایی خون ساز و استفاده از مکمل های دارویی، کیفیت زندگی شما را افزایش خواهد داد.
۵ ماده مغذی افزایش دهنده گلبول های قرمز خون
مصرف غذاها، میوه ها و نوشیدنی هایی که سرشار از این مواد غذایی باشد، سطح گلبول های قرمز خون شما را افزایش می دهد:
آهن
مصرف غذاهای سرشار از آهن برای افراد، به ویژه کودکان و زنان باردار، به بدن کمک می کند که گلبول های قرمز بیشتری بسازد. مهمترین مواد غذایی غنی از آهن شامل موارد زیر هستند:
- گوشت اندام ها مثل دل و جگر
- گوشت قرمز
- سبزیجات تیره و برگ دار مانند اسفناج و کلم پیچ
- حبوبات
- زرده تخم مرغ
- گوشت بلدرچین
- عسل
اضافه کردن بعضی از ویتامین‌های B به رژیم غذایی می تواند برای خون رسانی مفید باشد.
فولیک اسید
فولیک اسید یکی از مشتقات ویتامین (B9) Bمی باشد و دریافت آن از طریق مواد غذایی یا مکمل های دارویی، برای درمان کم خونی بسیار مؤثر است. خوراکی های حاوی فولیک اسید، به عنوان غذاهای خون ساز در بارداری نیز شناخته می شوند. لازم است زنان باردار با مصرف خوراکی هایی شامل مواد مغذی، خون سازی را در بدن خود تقویت کنند. خوراکی های دارای فولیک اسید مثل:
- غلات غنی شده
- سبزیجات تیره مانند اسفناج و کلم پیچ
- عدس
- آجیل و مغزها
- نخود فرنگی
ویتامین B12
این ویتامین، تاثیر مهمی بر سلامت سیستم عصبی دارد و همچنین منجر به بلوغ سلول های قرمز خون در مغز استخوان شده، بنابراین کم خونی در بدن را جبران می کند. خوراکی های دارای این ویتامین شامل این موارد است:
- گوشت ماهی
- گوشت قرمز
- لبنیات مانند شیر و پنیر
- تخم پرندگان
مس
مس به عنوان یک ماده مغذی مهم، به دستگاه گوارش در جذب آهن کمک کرده، درنتیجه آهن بیشتری در دسترس گلبول های قرمز جهت تکثیر قرار خواهد گرفت. بنابراین مس در جریان افزایش تعداد سلول های قرمز خون و اکسیژن رسانی به بافت ها نقش مهمی دارد. مواد غذایی حاوی مس عبارتند از:
- جگر
- گوشت صدف
- گوشت مرغ و ماکیان
- لوبیا
- گیلاس
- آجیل
گوشت صدف بیشترین مقدار مس را دارد. همچنین، مصرف عدس، جو دوسر و چغندر، می توانند مقادیری از مس را برای بدن تامین کنند.
ویتامین A
ویتامین A (رتینول) از طریق تأثیر بر مغز استخوان که جایگاه تولید سلول های قرمز خون می باشد، خون سازی را تحریک می کند و کمبود آن می تواند باعث ایجاد کم خونی شود. به دو روش ویتامین A جذب بدن می شود: روش مستقیم و طی فرآیند پردازش. مواد غذایی که ویتامین A به طور مستقیم از آنها جذب بدن می شود:
- گوشت قرمز
- جگر گاو
- گوشت سفید
- لبنیات
مواد غذایی که پس از ورود به بدن و طی پردازش ویتامین A از آن ها آزاد و جذب بدن می شود:
- سبزیجات تیره و برگ دار مانند اسفناج و کلم پیچ
- کدو تنبل
- سیب زمینی شیرین
- فلفل دلمه ای قرمز
- هندوانه
