هر ماه از پوشش داخلی رحم، خونی به طور طبیعی جریان پیدا می کند که به آن قاعدگی گفته می شود. بسیاری از زنان و دختران در سیکل قاعدگی علائمی را تجربه می کنند که ممکن است بعضی آن‌ها طبیعی نبوده و نشان از یک اختلال باشد. شناخت بیشتر قاعدگی و اختلالات آن، به فرد کمک می کند تا در صورت تغییرات، نگرانی کمتری داشته باشد.
عدم آگاهی از تغییرات فیزیکی و روانی در چرخه قاعدگی، می‌تواند منجر به کاهش عملکرد یا اخلال در سبک زندگی فرد شود. در ادامه در رابطه با قاعدگی و تغییرات آن صحبت می کنیم.
چرخه ی قاعدگی
سلسله تغییرات فیزیولوژیکی که بدن زن برای بارداری متحمل می‌شود، چرخه قاعدگی نام دارد. ماهی یک‌بار، رحم یک لایه‌ی بافت جدید (آندومتر) ایجاد می کند تا آماده ی دریافت سلول تخمک لقاح یافته شود. در صورتی که لقاح انجام نشود، تخمک دفع شده و خون ریزی ایجاد می شود. این اتفاق از زمان بلوغ آغاز شده و تا زمان یائسگی ادامه دارد. به طور تقریبی 480 قاعدگی در طول زندگی یک زن رخ می‌دهد که به آن عادت ماهانه نیز می گویند.
نشانه هایی که زنان در زمان چرخه ی قاعدگی با آن مواجه می شوند شامل این موارد است:
- احساس افسردگي و نا‌اميدي
- نگراني و اضطراب
- كمبود انرژي و خستگي
- اختلال در خواب
- علائم جسمي همچون سردرد، دل درد، نفخ شكم، حساسيت پستان‌ها و…
چرخه ی قاعدگی باعث ایجاد سه چرخه در بدن می شود، که عبارت اند از:
- چرخه‌ی تخمک‌گذاری: انجام چرخه‌ی قاعدگی همراه با بلوغ تخمک و آزاد شدن آن می‌باشد.
- چرخه‌ی رحم: زمانی که چرخه‌ی قاعدگی صورت می گیرد، رحم شرایط مناسبی را برای تخمک لقاح‌یافته و ایجاد ساختار بلاستوسیست ایجاد می کند.
- چرخه‌ی دهانه‌ی رحم: زمانی که چرخه‌ی قاعدگی صورت می گیرد، دهانه‌ی رحم به اسپرم اجازه‌ی عبور برای رسیدن به تخمک و تشکیل زیگوت را می‌دهد.
جهت حفظ باروری در زنان (تحت کنترل دستگاه هورمونی بدن) چرخه ی قاعدگی انجام می شود. هورمون های استروژن و پروژسترون در تغیرات رحم طی هر چرخه قاعدگی نقش مهمی دارند.
- استروژن لایه‌ی داخلی رحم را می‌سازد
- پروژسترون بعد از آزادشدن تخمک، در اواسط چرخه، افزایش می یابد و به استروژن کمک می‌کند تا ضخامت لایه‌ی داخلی خود را حفظ کند و آماده‌ي لانه‌گزینی تخمک لقاح یافته شود.
- کاهش سطح پروژسترون و استروژن، باعث از بین رفتن لایه‌ي ایجاد‌شده می‌شود. در این زمان خونریزی فرد آغاز می‌شود.
انواع وضعیت های غیرطبیعی در چرخه قاعدگی
یک چرخه قاعدگی طبیعی، اغلب 28 روزه است و دوره‌های خونریزی در فاصله این بازه زمانی اتفاق می‌افتد. اکثر بانوان در 7 روز قاعدگی خود، چیزی بین 20 تا 80 میلی لیتر خون از دست می‌دهند. بروز هرگونه تغییر در میزان خون دفع شده، به عنوان وضعیت غیر طبیعی در نظر گرفته می‌شود که شامل موارد زیر است:
- طولانی شدن قاعدگی و قطع نشدن خونریزی قاعدگی بیش از 7 روز
- تجربه دوره‌های قاعدگی در بازه زمانی کم تر از 21 روز یا پلی منوره
- خونریزی سنگین یا منوراژی که به معنای دفع بیش از 80 میلی لیتر خون است
- تجربه دوره‌های قاعدگی بیشتر از 35 روز یا اولیگومنوره
