کم خونی فقر آهن یکی از بیماریهای شایع، به ویژه در خانمهاست. این بیماری سبب خستگی، ضعف، ریزش مو و بیماریهای قلبی می شود. درمان این بیماری، با اصلاح رژیم غذایی و دریافت مکمل آهن انجام میشود. اما مهم تر از هر چیز، تشخیص درست و به موقع آن است. در این مقاله به بررسی کم خونی یا آنمی فقر آهن در زنان که شایعترین نوع کم خونی است خواهیم پرداخت.
فقر آهن چیست؟
کم خونی فقر آهن شناخته شدهترین نوع کم خونی است که در آخرین مرحله کمبود آهن ایجاد میشود و دراثر آن، گلبولهای قرمز کوچک شده و مقدار هموگلوبین آنها کاهش مییابد
نیاز زنان و دختران در سنین باروری (بعد از بلوغ و اولین عادت ماهیانه تا پیش از یائسگی) به ویژه در دوران بارداری و شیردهی به آهن بیشتر از مردان و سایر گروههای سنی بوده، و این امر آنها رابیشتردر معرض ابتلا به کم خونی فقر آهن قرار میدهد
علت فقر آهن
دلیل کمخونی فقر آهن، میزان پایین ذخیره ی آهن در بدن است.
خونریزی شدیدِ دوران قاعدگی
عدم دریافت آهن کافی از طریق غذا: این شرایط در افرادی رخ میدهد که به آهن زیاد نیاز دارند مثل کودکان، نوجوانان و زنان باردار..
وجود خونریزی داخلی: این خونریزیها ممکن است به دلیل مشکلاتی از قبیل زخممعده، بواسیر یا حتی سرطان اتفاق بیفتد. همچنین علت دیگر چنین خونریزیهایی، مصرف مرتب آسپرین است. خونریزی داخلی معمولترین علت کمخونی فقر آهن در مردان و زنان پس از یائسگی است..
ناتوانی بدن در جذب مناسب آهن: این مسئله ممکن است به دلیل ابتلا به بیماری سلیاک یا برداشتن بخشی از معده یا رودهی کوچک اتفاق بیفتد.
عوارض فقر آهن
کم خونی فقر آهن موجب ایجاد علائمی مانند علائم زیر میشود:
خستگی و ضعف جسمی
بدخلقی
احساس سرگیجه یا سبک شدن سر
رنگ پریدگی پوست
اختلال در فعالیتهای سنگین عضلانی مانند ورزش
شکننده شدن ناخنها
تپش قلب
تشخیص فقر آهن
تشخیص این بیماری بر عهده پزشک یا متخصص تغذیه است. همانطور که پیش از این گفته شد، کم خونیها انواع مختلفی دارند و تشخیص آنها از یکدیگر، تنها از عهده یک متخصص بر میآید
پزشک برای فرد مشکوک به آنمی، مجموعهای از آزمایشهای تشخیصی زیر را درخواست میدهد و بر اساس نتایج آزمایش، وجود کم خونی و نوع آن را شناسایی می کند:
میزان هموگلوبین خون (HB)
تعداد گلبولهای قرمز خون (RBC)
هماتوکریت (HCT، MCV، MCH، MCHC)
میزان ذخیره آهن یا فریتین (Ferritin)
پیشگیری از فقر آهن
بهترین راه پیشگیری از کم خونی فقر آهن در زنان و دختران، رفع مشکلات ایجاد کننده آن است. اولین قدم در پیشگیری از مبتلا شدن به این بیماری، دریافت مناسب آهن از طریق منابع غذایی است.
مواد غذایی غنی از آهن
انواع گوشتها اعم از قرمز یا سفید و همچنین احشاء داخلی بدن دامها مانند جگر، دل، قلوه و…
حبوبات به ویژه انواع لوبیا
سبزیجات دارای برگ سبز تیره مانند برگ چغندر، جعفری، بروکلی و…
مغزها مانند گردو، فندق، پسته و…
میوههای خشک
نانهای تهیه شده از آرد غنی شده با آهن (امروزه بیشتر آردهای مصرفی برای تولید نان در ایران، غنی شده هستند).
اگر باردار هستید، با مصرف ویتامینهای دوران بارداری، از کمخونی پیشگیری کنید. پزشک برای شما ویتامینهایی تجویز خواهد کرد که حاوی آهن باشند. همچنین او برای تشخیص احتمالی کمخونی، از شما آزمایش خون خواهد گرفت. اگر کمخون باشید، باید دوزهای بالاتری از قرص آهن را مصرف کنید.