آهن، این عنصر مهم و طلایی، تقریباًً در همه ارگانها (چه مستقیم و چه غیر مستقیم) نقشی بر عهده دارد. آهن حیاتیترین ماده برای رشد صحیح مغز، قلب، ششها، ماهیچهها و سایر ارگانهای اساسی بدن در نوزادان و کودکان است. از این رو همه نوزادان پس از تولد نیاز به مصرف قطره یا شربت آهن دارند. اما پرسشی که همیشه برای مادران به یک چالش تبدیل شده، انتخاب یک شربت آهن خوب برای کودک دلبندشان است.
ضرورت شربت آهن برای کودکان
بدن برای ساخت هموگلوبین که پروتئین حاوی آهن در گلبولهای قرمز خون است، به آهن نیاز دارد. هموگلوبین کمک میکند خون اکسیژن را حمل کند و به سلولهای دیگر بدن برساند. بدون هموگلوبین بدن قادر به ساختن گلبولهای قرمز سالم نخواهد بود. بدون آهن کافی، ماهیچهها، بافتها و سلولهای بدن کودک، اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت نخواهند کرد.
آهن برای رشد و تکامل اندام ها و بافت های اصلی بدن کودک ارزش زیادی دارد.
کمبود آهن باعث اختلال در رشد کودک می شود که شامل موارد زیر است:
- تاخیر در مهارتهای حرکتی
- مشکلات یادگیری و رفتاری
- انزوای اجتماعی
- ضعف ماهیچهها
همچنین آهن برای سیستم ایمنی بدن ضروری است. بنابراین دریافت کمتر آهن، منجر به عفونتهای بیشتر، سرماخوردگی و دورههای بیشتر و طولانی تر آنفولانزا خواهد شد.
آیا شربت آهن برای کودکان لازم است؟
کودکان باید آهن و ویتامینهای مورد نیاز بدن را از رژیم غذایی متعادل و سالم دریافت کنند. معمولاً اگر کودک از غذاهای سرشار از آهن استفاده کند، نیازی به مکمل نخواهد داشت. نمونههایی از غذاهای حاوی آهن شامل موارد زیر است:
- بوقلمون، گوشت خوک و مرغ
- گوشت قرمز شامل گوشت گاو، گوشت اندامها و جگر
- ماهی
- سبزیجات برگ سبز؛ مانند کلم، بروکلی و اسفناج
- غلات غنیشده مانند جو دوسر
بعضی از کودکان در خطر فقر آهن هستند و نیاز به مکمل دارویی دارند.شرایط زیر کودکان را مستعد فقر آهن میکند:
- کودکانی که بیشتر سبزیجات و غذاهای گیاهی میخورند.
- کودکانی که وعدههای غذایی خود را به طور منظم و متعادل نمیخورند و به قول معروف بدغذا هستند.
- مشکلات پزشکی مانند بیماریهای گوارشی و عفونتهای مزمن که مانع از جذب مواد غذایی میشود.
- کودکانی که مادرانشان دارای فقر آهن هستند.
- کمبود وزن در زمان تولد و کودکان نارس.
زمان مناسب مصرف شربت آهن به کودکان
حتما با مشورت پزشک به کودک خود مکمل آهن بدهید. در آزمایشات او کم خونی بررسی می شود و اگر دارای علائم زیر بود، مورد معالجه قرار می گیرد:
- کماشتهایی
- مشکلات رفتاری
- ضعف
- افزایش تعریق
- داشتن هوسهای عجیب مانند خوردن خاک
- نداشتن رشد مطلوب (مطابق با منحنی رشد)
مقدار مناسب شربت برای کودکان
آهن یک ماده غذایی مهم برای رشد سریع کودکان نوپاست. مقدار پیشنهادی آهن بر اساس سن کودک تغییر میکند:
- سن ۱ تا ۳ سال: ۷ میلیگرم در روز
- سن ۴ تا ۸ سال: ۱۰ میلیگرم در روز
مقادیر زیاد آهن نیز میتواند مضر باشد. کودکان زیر ۱۴ سال نباید روزانه بیشتر از ۴۰ میلیگرم آهن مصرف کنند.
انواع مکمل آهن برای کودکان
مکملهای آهن بزرگسالان شامل مقدار زیاد آهن است و نمیتوان با اطمینان خاطر برای کودکان بکار برد (بیش از ۱۰۰ میلیگرم در هر قرص). در زیر به قرصهای مکمل، قطره و نیز بهترین شربت آهن برای کودکان اشاره شده است. با نظارت پزشک یکی از مکملهای بیضرر را انتخاب کنید:
قطره آهن برای کودکان
قطره خوراکی موثر است؛ زیرا بدن به راحتی آن را جذب میکند و کودک مجبور نیست قرص را ببلعد. معمولاً قطره چکانی داخل ظرف وجود دارد تا اندازه درست دارو را مشخص کنید و به کودک بدهید. میتوانید به طور مستقیم قطره را در حلق کودک بچکانید. قطره آهن دندانهای کودک را سیاه میکند؛ بنابراین پس از مصرف هرگونه قطره آهن، دندانهای کودک را مسواک بزنید.
شربت ها
با اطمینان خاطر میتوانید یک قاشق پر شربت آهن را به کودک بدهید. برخی از انواع شربت آهن کودکان به همراه ویتامین B کمپلکس طعم موز دارد تا کودک راحتتر بتواند شربت را بخورد. دو قاشق چایخوری حاوی حدود ۷ میلیگرم آهن است. این شربت حاوی ترکیبات دیگری است که شاید کودک به آنها نیاز نداشته باشد. بنابراین اگر فقط به دنبال مکمل آهن هستید این گزینه خوبی برای شما نخواهد بود.
قرص های جویدنی
اگر نمیخواهید درگیر اندازهگیری شربت و قطره باشید، قرصهای مکمل جویدنی گزینه مناسبی است. شیرین هستند و خوردنشان راحت است و معمولا حاوی مقادیر زیادی ویتامین هستند. قرصهای جویدنی شامل آهن، مخصوص کودکان ساخته شده و طعم آدامس بادکنکی بچگانه میدهد. توجه داشته باشید مقدار آهن موجود در این قرصها نسبت به سایر مواد تشکیل دهنده آن کمتر است. با این وجود به یاد داشته باشید که درب بطری را محکم کنید و دور از دسترس کودک نگه دارید.