مادران باردار از هفتههای اول بارداری، دچار اضطراب و نگرانی برای وضعیت جسمانی و سلامت جنین خود هستند. بخش بسیار زیادی از این نگرانی، با انجام سونوگرافی در دوران بارداری و مشاهده جنین در رحم برطرف می‌شود. در صورتی که نقص مادرزادی یا مشکلات دیگری در زمان بارداری جنین رخ دهد، به کمک سونوگرافی قابل شناسایی است.
انواع سونوگرافی در دوران بادراری
سونوگرافی به دو دسته تقسیم می شود:
- اوایل بارداری جهت رویت قلب و تخمین سن جنین
- در طی بارداری برای بررسی کلی جنین
سونوگرافی های معمول در طول دوران بارداری
- سونوگرافی ترانس واژینال : در این روش، پروبی وارد واژن می‌کنند که به راحتی بررسی رحم، تخمدان‌ها، دهانه‌ی رحم و واژن صورت می گیرد و اولین سونوگرافی در اوایل دوران بارداری است که معمولاً دو یا سه هفته بعد از عقب افتادن عادت ماهانه و با هدف تشخیص ساک حاملگی ،حاملگی خارج از رحم یا حاملگی مولار انجام می‌شود. در سونوگرافی شکمی، مثانه باید پر باشد تا ساختار لگن با وضوح بالا مشاهده شود.
- سونوگرافی nt: بین هفتههای ۱۱ تا ۱۳ بارداری و به عنوان جزئی از غربالگری‌های سه ماهۀ اول انجام می گیرد. در این سونوگرافی، میزان مایع پشت گردن جنین و ضخامت آن بررسی می شود و احتمال ابتلاء به اختلالات کروموزومی مشخص می شود. همچنین میزان رشد جنین، ضربان قلب و ساختار مغز بررسی می‌شود.
- سونوگرافی آنومالی یا آناتومی اسکن: بین هفتههای ۱۶ تا ۱۸ صورت می پذیرد. جنین به دقت برای یافتن هر نوع نقص ساختاری و مشکلات رشد (شامل حفره‌های قلب، کلیه‌ها، مثانه، شکم، مغز، نخاع و اندام‌های جنسی ) بررسی می‌شود همچنین امکان تعیین جنسیت جنین نیز امکان‌پذیر است. همچنین اندام‌های بدن جنین اندازه‌گیری می شود تا مطمئن شوند جنین با توجه به سن بارداری رشد کرده است. در مواردی جنسیت زودتر تشخیص داده می شود، اما خطا در آن بالاست، در این نوع سونوگرافی می توان از تعیین جنسیت مطمئن بود.
بعد از هفتۀ ۲۸ بارداری، آخرین سونوگرافی برای بررسی میزان رشد جنین و وزن او به نسبت سنش انجام می‌شود.
انواع سونوگرافی تشخیصی در دوران بارداری
- سونوگرافی داپلر جریان خون
در سونوگرافی داپلر، بر اساس پدیده فیزیکی به نام داپلر، به بررسی جریان خون می پردازند. در سونوگرافی داپلر، سیستم گردش خون جنین و وضعیت اکسیژن رسانی، کمبود اکسیژن جنین (هایپوکسی)، اسیدوز، پاسخ جنین ، اختلالات شریانی و وریدی ارزیابی می شود. اگر داپلر جنین مختل باشد، باید طی ۴۸-۷۲ ساعت اقدامات لازم انجام شود. همچنین همانطور که اشاره شد، نوع دیگری از سونوگرافی داپلر نیز به همراه سونوگرافی nt انجام می شود.
- سونوگرافی سه بعدی و چهاربعدی
سونوگرافی سه بعدی، تصویری سه بعدی از جنین را فراهم می‌کند، اما سونوگرافی چهاربعدی تصویر بیشتری را ارائه می‌دهد؛ به طوری که خمیازه ،کشش بدن، ضربان قلب و … قابل مشاهده می‌باشند و حتی می‌توانید چهره‌‌ی جنین خود را برای اولین بار ببینید. این نوع سونوگرافی جزئیات بیشتری را از زوایای مختلف نشان می‌دهد و به پزشکان در تشخیص‌ها و تصمیم گیری ها کمک شایانی می‌کند.
